डिजिटल अटक म्हणजे काय | Digital Arrest Marathi – Digital Arrest Manje Kay

Digital Arrest Manje Kay

तुम्हाला डिजिटल अटक (Digital Arrest) हा अनुभव आला असं कॉल वर आयकल्या असेल. हे काय आहे आणि यापासून स्वतःला कसं सुरक्षित ठेवायचं, याबद्दल काही माहिती वाचूया चला तर सुरु करूया.

डिजिटल अटक म्हणजे काय?

डिजिटल अटक हा शब्द कायदेशीर नाही, पण त्याचा अर्थ असा असू शकतो:

1. ऑनलाइन खात्यांवर बंदी:
   • तुमचं सोशल मीडिया अकाउंट (जसे फेसबुक, इंस्टाग्राम) नियमभंगामुळे लॉक किंवा बॅन होणं.
   • उदाहरणार्थ, चुकीची माहिती पसरवणे, अश्लील पोस्ट टाकणे, किंवा कोणाचा अपमान करणे.
2. सायबर गुन्हेगारीचा शिकार:
   • तुमचं अकाउंट हॅक होणं, तुमची ओळख चोरीला जाणं, किंवा रॅन्समवेअर हल्ला होणं (तुमचं डेटा लॉक करून पैसे मागणे).
3. सरकारकडून ऑनलाइन कारवाई:
   • काहीवेळा सरकारकडून राष्ट्रीय सुरक्षेच्या किंवा चुकीच्या माहितीचा प्रसार रोखण्यासाठी ऑनलाइन ऍक्सेस ब्लॉक केला जाऊ शकतो.
4. कायद्याचा भंग:
   • भारतीय माहिती तंत्रज्ञान कायदा (IT Act, 2000) अंतर्गत गैरकायदेशीर ऑनलाईन वर्तन (जसे अश्लील मजकूर, खोट्या बातम्या, किंवा द्वेषपूर्ण भाषण) केल्यास कायदेशीर कारवाई होऊ शकते.
5. सायबर फसवणूक किंवा फिशिंग:
   • फसवे ईमेल्स किंवा मेसेजेसद्वारे तुमची वैयक्तिक माहिती चोरली जाऊ शकते.

डिजिटल अटकेपासून स्वतःला कसे सुरक्षित ठेवायचे?

1. सायबर सुरक्षा मजबूत करा:

• कठीण पासवर्ड वापरा: पासवर्डमध्ये लहान-मोठ्या अक्षरांचा, आकड्यांचा आणि चिन्हांचा वापर करा.
• दोन स्तरांवरील प्रमाणीकरण (2FA) लागू करा.
• आपल्या डिव्हाइसला आणि सॉफ्टवेअरला वेळोवेळी अपडेट करा.

2. भारतीय सायबर कायद्यांची माहिती घ्या:

• माहिती तंत्रज्ञान कायदा (IT Act, 2000) बद्दल जाणून घ्या.
• अश्लीलता, खोट्या बातम्या, किंवा द्वेषपूर्ण भाषण टाळा, जे कायद्याच्या विरोधात आहे.
• सेक्शन 69A अंतर्गत सरकारकडून काही वेबसाइट्स ब्लॉक केल्या जाऊ शकतात.

3. माहिती सामायिक करताना काळजी घ्या:

• तुमचा आधार क्रमांक, पॅन क्रमांक, बँक डिटेल्स अशा गोष्टी फक्त विश्वासार्ह वेबसाईट्सवरच शेअर करा.
• सायबर फिशिंगचा शिकार होऊ नका.

4. सोशल मीडियाचा जबाबदारीने वापर करा:

• चुकीची माहिती शेअर करू नका.
• कोणत्याही वादग्रस्त विषयावर पोस्ट करताना कायद्याच्या चौकटीत राहून चर्चा करा.

5. फसवणूक झाल्यास काय करावे?:

• तुमचं अकाउंट हॅक झाल्यास लगेचच प्लॅटफॉर्मच्या हेल्प सेंटरला कळवा.
• सायबर क्राइम सेलला तक्रार करा:
  • ऑनलाईन तक्रार: https://cybercrime.gov.in
  • जवळच्या पोलीस स्टेशनमध्ये संपर्क साधा.

6. डेटाचा बॅकअप ठेवा:

• महत्वाचे डेटा कधीही गमावला जाऊ नये म्हणून नियमित बॅकअप ठेवा.

7. VPN चा वापर करा:

• जर तुम्ही सार्वजनिक Wi-Fi वापरत असाल तर VPN (Virtual Private Network) चा वापर करा.

डिजिटल अटकेनंतर काय करावे?

1. कारण शोधा:
   • तुमचं अकाउंट हॅक झालंय का? प्लॅटफॉर्मवर नियमभंग झालाय का? किंवा कायदेशीर समस्या आहे का?
2. तक्रार नोंदवा:
   • जर हॅकिंग किंवा फसवणूक झाली असेल, तर सायबर क्राइम सेलला त्वरित संपर्क करा.
3. कायद्याची मदत घ्या:
   • जर तुमच्यावर चुकीचे आरोप झाले असतील, तर सायबर कायद्यातील तज्ञ वकीलांची मदत घ्या.